50-lecie Huty Miedzi Głogów (cz. 1)

W tym roku mija pół wieku od uruchomienia największego głogowskiego zakładu pracy - Huty Miedzi Głogów I. Jednak przygoda z miedzią w naszym regionie zaczęła się kilkanaście lat wcześniej. Dokładnie 23 marca 1957 r. po długich poszukiwaniach grupa geologów pod kierownictwem inż. Jana Wyżykowskiego wydobyła w pobliskich Sieroszowicach pierwszą partię rudy miedzi. Kolejne badania potwierdziły, że złoże jest na tyle bogate, że opłaca się jego eksploatacja.

Na początku lat 60. rozpoczęły się budowy kopalń w Lubinie i Polkowicach. Ciągle jednak nie było rządowych decyzji w sprawie lokalizacji huty miedzi. Głogowski historyk dr Janusz Chutkowski w swojej publikacji "Głogów w XX w." sugeruje, że polski rząd zwlekał z podjęciem decyzji, czekając na opinię radzieckich ekspertów, gdyż budowa miała również cel strategiczny. Włodarzom Głogowa, myślącym o rozwoju miasta i regionu, zależało na jak najszybszej odpowiedzi. Powiatowe władze wystosowały pismo z propozycją budowy zakładu w Żukowicach. Warszawa brała pod uwagę okolice Przedmościa, ale ostatecznie 11 czerwca 1964 r. zdecydowano się na pierwszy wariant. Za tym miejscem przemawiały m.in. sąsiedztwo rzeki, spore rezerwy siły roboczej i rozwinięta sieć energetyczna.

Generalnym projektantem huty było Biuro Metali Nieżelaznych "Bipromet" w Katowicach. Niestety przyszła produkcja miedzi była oparta na tzw. technologii radzieckiej, przez co w wyniku produkcji znacznie degradowane było środowisko. Z tego powodu kilka pobliskich wiosek trzeba było wysiedlić, ale o tym w osobnej historii. Budowy huty podjęło się Zielonogórskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego z Nowej Soli a inwestycja nosiła nazwę Huta Miedzi Głogów w Budowie. Funkcję pierwszego dyrektora objął 1 maja 1967 r. Ryszard Sojka. Budowę poprzedziły badania archeologiczne, a znaleziska stały się bogatym zaczynem pod przyszłe muzeum w Głogowie.

W tamtym okresie budowa Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego była najważniejszą inwestycją w kraju. Codzienne dzienniki telewizyjne zaczynały program od relacjonowania postępów w przebiegu budowy. Pierwsze prace budowlane rozpoczęły się w marcu 1968 r. Dwa i pół roku później, 28 grudnia 1970 r. ruszyła hala wanien elektrolitycznych, a 5 kwietnia 1971 z huty wyjechała pierwsza tona miedzi elektrolitycznej. 7 lipca pracę rozpoczął piec konwertorowy. Oficjalne otwarcie Huty Miedzi Głogów nastąpiło 20 lipca 1971 r. Udział w nim wzięły najważniejsze osoby w państwie, z pierwszym sekretarzem KC PZPR Edwardem Gierkiem i premierem Piotrem Jaroszewiczem na czele. W 1971 r. huta wyprodukowała 40 tys. ton miedzi.

W kolejnym odcinku opiszemy dalsze wydarzenia związane z hutą oraz wpływ, jaki wywarła na miasto i jego mieszkańców.
tekst: W. Najgebauer
zdjęcia: Archiwum HM Głogów, GFH, K. Zawicki