Badania endoskopowe górnego odcinka przewodu pokarmowego są niezwykle przydatnym narzędziem diagnostycznym. Dzięki nim można w porę znaleźć różne zmiany i wdrożyć odpowiednie leczenie. Sprawdź, czy gastroskopia naprawdę jest aż tak nieprzyjemna, jak wiele osób powtarza!
Gastroskopia jest jednym z częściej wykonywanych badań. Pozwala na dokładną ocenę górnego odcinka przewodu pokarmowego, można dzięki niej także pobrać próbki do badań histopatologicznych, co umożliwia wykrycie nowotworów żołądka i przełyku. Jednak gastroskopia uważana jest za jedno z bardziej nieprzyjemnych badań. Wiele osób obawia się jego przebiegu oraz związanego z nim bólu i dyskomfortu. Czy te obawy są słuszne?
Do takiego badania należy się odpowiednio przygotować. Standardem jest, że placówki wykonujące gastroskopię przekazują pacjentom szczegółowe wytyczne. Do najważniejszych należy podejście do badania z pustym żołądkiem – oznacza to, że nie należy spożywać żadnych pokarmów na około 6 do 8 godzin przed gastroskopią. Pacjent może też być poproszony o odstawienie niektórych leków, szczególnie tych, które wpływają na krzepliwość krwi. Niekiedy konieczne jest także wykonanie dodatkowych badań.
Aby przygotować się psychicznie do takiego badania, można poszukać informacji o jego przebiegu. Świadomość, w jaki sposób wygląda gastroskopia, może na niektóre osoby zadziałać nieco uspokajająco i dać im poczucie kontroli sytuacji. Jednak jest to kwestia bardzo indywidualna, część pacjentów może dodatkowo stresować się takimi informacjami.
Takie badanie polega na wprowadzeniu giętkiej rurki (gastroskopu) zakończonej kamerą i źródłem światła. Zwykle wykonuje się je przez usta, jednak możliwa jest także gastroskopia przez nos, którą zaleca się szczególnie osobom o bardzo silnym odruchu wymiotnym.
Wprowadzona do organizmu rurka pozwala na dokładne zobrazowanie górnego odcinka przewodu pokarmowego – przełyku, wpustu żołądka, żołądka, odźwiernika i dwunastnicy. Podczas takiego badania może też zajść konieczność pobrania wycinków. Mogą one być poddane testom ureazowym, czyli wykrywającym obecność helicobacter pylori, lub badania histopatologicznym pozwalającym wykryć zmiany nowotworowe.
Czas trwania określa się zwykle jako około 10 minut, jednak w niektórych przypadkach może on ulec wydłużeniu.
Gastroskopia: wskazania, przygotowanie i przebieg badania Sprawdź, czego jeszcze nie wiesz!
Jeśli badanie przeprowadzane jest w znieczuleniu miejscowym, to pacjent jest świadomy i może odczuwać dyskomfort i ból o różnym nasileniu. Jest to kwestia bardzo indywidualna i zależy od uwarunkowań anatomicznych, siły odruchu wymiotnego, nastawienia psychicznego i rozluźnienia oraz gotowości do współpracy. Dla niektórych osób badanie jest tylko lekko niekomfortowe, dla innych może być bardzo stresujące i wręcz bolesne.
W trakcie badania pacjent może odczuwać delikatne "bulgotanie" w żołądku, które jest spowodowane wtłaczanym powietrzem. Powietrze to ma na celu rozciągnięcie ścian żołądka, co umożliwia lepszą ocenę jego wnętrza. Po zakończeniu badania większość pacjentów odczuwa jedynie lekkie podrażnienie gardła, które ustępuje w ciągu kilku godzin.
Jednym z najczęstszych pytań zadawanych przez pacjentów jest to, czy gastroskopia boli. Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna, ponieważ odczucia związane z badaniem mogą być różne w zależności od indywidualnych cech pacjenta. Większość osób odczuwa pewien dyskomfort, zwłaszcza w momencie wprowadzenia gastroskopu przez gardło. Dyskomfort ten jednak zazwyczaj jest krótkotrwały i ustępuje w miarę postępu badania.
Zastosowanie znieczulenia miejscowego w postaci sprayu na gardło oraz leków uspokajających znacząco redukuje dolegliwości bólowe. Dla niektórych pacjentów najbardziej stresująca jest konieczność przełknięcia gastroskopu, ale to uczucie można złagodzić odpowiednią techniką oddychania oraz zrelaksowaniem się podczas procedury.
Przed rozpoczęciem gastroskopii gardło jest znieczulane miejscowo, co zmniejsza dyskomfort związany z badaniem. Wprowadzenie rurki powoduje odruch wymiotny, który trzeba opanować. Podczas badania może też pojawić się nieprzyjemne odbijanie. Ważne jest zachowanie spokoju, gdyż napięcie ciała i gwałtowne ruchy mogą zwiększać ryzyko powikłań.
Gastroskopia, mimo iż jest badaniem inwazyjnym, jest uważana za procedurę bezpieczną i w większości przypadków przebiega sprawnie i bez komplikacji.
Istnieje także możliwość przeprowadzenia tego badania na u pacjentów poddanych znieczuleniu ogólnemu. Taka metoda może sprawdzić się u osób, które mają bardzo silny odruch wymiotny oraz odczuwają silny lęk przed badaniem. Należy jednak pamiętać, że nie każda placówka wykonuje gastroskopię znieczuleniem ogólnym, ponieważ taka procedura wymaga obecności anestezjologa.
Warto także pamiętać, że przygotowania do znieczulenia ogólnego i czas dochodzenia do siebie po takim badaniu, są o wiele dłuższe niż sama gastroskopia. Chociaż przeprowadzane przez specjalistów znieczulenie ogólne jest procedurą bezpieczną, to należy wspomnieć, że wiąże się ono z większym ryzykiem powikłań, niż znieczulenie miejscowe.
Decyzja o wyborze rodzaju znieczulenia powinna więc być podejmowana po dokładnej analizie i konsultacji z lekarzem.
Lęk przed gastroskopią to zupełnie naturalna reakcja, zwłaszcza jeśli pacjent nigdy wcześniej nie miał tego typu badania. Istnieje jednak kilka sposobów, które mogą pomóc w zredukowaniu stresu i sprawić, że badanie przebiegnie sprawniej:
Wskazaniami do tego badania są objawy mogące świadczyć o chorobie górnego odcinka przewodu pokarmowego – np. choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, refluks żołądkowo-przełykowy, czy choroby nowotworowe. Do takich symptomów zalicza się np.:
Gastroskopia może także być wykonywana profilaktycznie. Zaleca się, aby osoby po 40 roku życia wykonywały ją co 5 lat.
Gastroskopia, choć może budzić pewien lęk, jest niezwykle ważnym i skutecznym badaniem diagnostycznym. Dzięki niej lekarze są w stanie wcześnie wykryć wiele schorzeń przewodu pokarmowego, co ma kluczowe znaczenie dla szybkiego i skutecznego leczenia. Badanie to jest stosunkowo bezpieczne, a ryzyko powikłań jest minimalne. Warto podejść do niego ze spokojem, odpowiednio się przygotować i zaufać doświadczonemu lekarzowi, który przeprowadzi badanie w sposób komfortowy dla pacjenta.
Bibliografia:
