Alimenty? Jak to wygląda na co dzień?

Radzi Krzysztof Gągół z Kancelarii Adwokackiej przy ul. Hugona Kołłątaja 12 na Starym Mieście.

Podczas świąt Bożego Narodzenia wręczamy naszym bliskim prezenty. Warto przy tej okazji uświadomić sobie jak na co dzień wygląda obowiązek zapewnienia kosztów utrzymania i wychowania względem naszych bliskich.

Alimenty na dzieci
Obowiązek alimentacyjny przede wszystkim ciąży na rodzicach względem dzieci. Dotyczy on jednak tych dzieci, które nie są w stanie samodzielnie się utrzymać. Jego zakres wyznaczają z jednej strony usprawiedliwione potrzeby dziecka, a z drugiej strony możliwości zarobkowe rodziców. Nie zawsze więc ukończenie 18 lat skutkowało będzie zniesieniem obowiązku alimentacyjnego. Podkreślić przy tym należy, że alimenty nie będą przysługiwały w tych przypadkach, w których dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Alimenty na współmałżonka
Prawo żądania alimentów od współmałżonka przysługuje w pierwszej kolejności temu małżonkowi, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku. W przypadku więc rozwodu z winy obu stron, albo bez orzekania o winie, osoba taka może żądać dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym jej usprawiedliwionym potrzebom oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego. Jeszcze dalej idące uprawnienia przysługują małżonkowi niewinnemu rozpadowi małżeństwa przeciwko temu, który wyłącznie do niego doprowadził. W takiej sytuacji alimenty przysługiwać bowiem będą nawet w sytuacji, gdy nie znajduje się on w niedostatku.

Alimenty na rzecz rodziców
W określonych sytuacjach uprawnionymi do świadczeń alimentacyjnych są również nasi rodzice. Konieczne w tym przypadku będzie jednak pozostawanie danego rodzica w niedostatku. Z taką sytuacją będziemy mieli do czynienia wówczas, gdy dana osoba ma trudności z utrzymaniem się na podstawowym poziomie. Należy w tym miejscu podkreślić, że przyczyną niedostatku muszą być okoliczności niezależne od osoby ubiegającej się o alimenty. Tym samym świadczenie takie nie będzie przysługiwało osobie, która jest zdolna do pracy, jeśli nie wykorzystuje ona swoich możliwości z własnej winy albo bez ważnego powodu rezygnuje z dochodów.

Podwyższenie i wygaśnięcie alimentów
Należy podkreślić, że ustalona wyrokiem sądu lub ugodą wysokość alimentów, jak i same podstawy ich przyznania, z czasem mogą się zdezaktualizować. Po kilku latach bowiem zarówno potrzeby osoby uprawnionej, jak i możliwości zarobkowe osoby zobowiązanej mogą się zmienić. Wówczas, w zależności od sytuacji, można wystąpić o podwyżkę dotychczasowych alimentów, albo o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego.

Obowiązek dalszych krewnych
Obowiązek alimentacyjny obciąża krewnych oraz rodzeństwo w następującej kolejności: wstępni (np. rodzice, dziadkowie), następnie zstępni (a więc dzieci, wnuki...), rodzeństwo. Obejmuje on więc w pierwszej kolejności bliższych krewnych. Może się jednak zdarzyć, że realizować będą go musieli dalsi krewni. Stanie się tak w sytuacji, gdy np rodzic zobowiązany do alimentacji umrze. Wówczas bowiem obowiązek alimentacyjny względem jego dziecka będzie ciążył na jego dziadkach.

Oczywiście nie ma przeszkód ku temu, aby powyższe kwestie uregulować w drodze porozumienia. W przypadku jego braku, pozostanie nam droga sądowa.
RED