Co to jest zapis i co oznacza w praktyce?

Wszelkie wątpliwości rozwiewa Krzysztof Gągół z Kancelarii Adwokackiej przy ul. Hugona Kołłątaja 12 na Starym Mieście. Każdy z nas może zostać spadkobiercą ustawowym lub testamentowym. Musimy pamiętać, że z tym statusem wiąże się nie tylko perspektywa nabycia spadku, ale i możliwość obciążenia nas przez spadkobiercę określonymi obowiązkami. Instytucjami, które pozwalają na takie posunięcia są zapis zwykły i polecenie, a także omówiony w poprzednim artykule zapis windykacyjny.

Definicja zapisu zwykłego
Zapis zwykły polega na zobowiązaniu spadkobiercy testamentowego lub ustawowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz innej, oznaczonej przez spadkodawcę osoby (zapisobiercy).Istotą instytucji zapisu jest umożliwienie spadkodawcy podjęcia decyzji co do tego, które składniki trafią do określonej osoby. Przedmiotem zapisu zwykłego może być przykładowo samochód, określona suma pieniężna, prawo własności nieruchomości. Pamiętajmy również, że spadkobierca może obciążyć zapisem zwykłym również zapisobiercę (tzw. "dalszy zapis").

Forma
Niezwykle istotnym jest, ażeby zapisu zwykłego dokonywać w testamencie. W odróżnieniu jednak od zapisu windykacyjnego, testament nie musi przybrać formy aktu notarialnego.

Warunek lub termin
Instytucja zapisu zwykłego umożliwia nam jego dokonanie pod określonym warunkiem, a nadto zastrzeżenie w nim określonego terminu. Możemy więc przykładowo zastrzec w testamencie, ażeby nasz spadkobierca ustawowy lub testamentowy przeniósł prawo własności określonego samochodu osobowego na naszego wnuka po osiągnięciu przez niego pełnoletności.

Skutki zapisu
Pamiętajmy, że z chwilą śmierci zapisobierca zwykły nie staje się spadkobiercą. Z tą chwilą następuje otwarcie spadku, wskutek którego przedmiot zapisu przechodzi na własność spadkobiercy. Z tą też datą powstaje po stronie spadkobiercy względem zapisobiercy zobowiązanie do wykonania zapisu. Jeśli więc w testamencie obejmiemy zapisem zwykłym prawo własności lokalu mieszkalnego, z chwilą otwarcia spadku zapisobierca uzyska prawo domagania się od spadkobiercy przeniesienia jego własności

Zdolność do bycia zapisobiercą
Do zapisów stosujemy odpowiednio przepisy o powołaniu spadkobiercy, o zdolności do dziedziczenia i o niegodności. Zostały one już omówione we wcześniejszych artykułach dotyczących tej tematyki.

Zwolnienie od wykonania zapisu
Jeżeli osoba, na której rzecz został uczyniony zapis, nie chce lub nie może być zapisobiercą, obciążony zapisem spadkobierca zostaje zwolniony od obowiązku jego wykonania, powinien jednak w braku odmiennej woli spadkodawcy wykonać dalsze zapisy.

Odpowiedzialność za wady
Jeżeli przedmiotem zapisu jest rzecz oznaczona co do tożsamości, obciążony zapisem ponosi względem zapisobiercy odpowiedzialność za wady rzeczy jak darczyńca. Jeśli zaś przedmiotem zapisu są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, do odpowiedzialności obciążonego względem zapisobiercy za wady fizyczne i prawne rzeczy stosuje się odpowiednio przepisy o rękojmi przy sprzedaży.

Przedawnienie
Roszczenia wynikające z zapisu zwykłego przedawniają się z upływem 5 lat od daty wymagalności.
RED