Fundamentem Forum Ekonomicznego w Karpaczu jest raport SGH. To ważne, co w nim jest. Od tego wszystko się zaczyna

Raport SGH otworzył Forum Ekonomiczne w Karpaczu. Fakty, prognozy i pytania o przyszłość Europy Środkowo-Wschodniej

Trzyminutowe wystąpienia, kilkanaście tematów i jeden wspólny mianownik: obraz transformującej się Europy Środkowo-Wschodniej w liczbach, scenariuszach i faktach. Tak rozpoczęła się merytoryczna część XXXIV Forum Ekonomicznego w Karpaczu. Już po raz ósmy Szkoła Główna Handlowa w Warszawie zaprezentowała raport otwierający Forum – dokument, który nie tylko dostarcza danych, ale też wskazuje priorytety dla decydentów politycznych i gospodarczych.

Nasz raport nie tylko otwiera forum ekonomiczne w Karpaczu, ale to, co szczególnie istotne – wytycza kierunki dyskusji, rozmów, spotkań, które tutaj odbywamy i które, mam nadzieję, są również kontynuowane po zakończeniu forum

– prezentował dr Mariusz Stroiny, redaktor naukowy raportu SGH

W raporcie uczestniczyło 53 autorów, 11 recenzentów i dziesiątki współpracowników. Prace nad publikacją trwały od listopada 2024 r., a główny korpus badań oparto na danych z pierwszej połowy 2025 roku. Raport liczy ponad 400 stron i dostępny jest również w języku angielskim. Jak zaznaczyli autorzy, publikacja ma pełnić rolę mostu między nauką, biznesem a polityką – na poziomie krajowym i regionalnym.

Jednym z kluczowych rozdziałów była analiza rozwoju krajów EŚW11 w latach 2025–2035. Zespół kierowany przez dr. Piotra Maszczyka zaprezentował trzy scenariusze wzrostu: bazowy, ostrzegawczy i optymistyczny. Każdy z nich opisuje różne warianty konwergencji z gospodarką starej Unii Europejskiej. – Zdarzył się cud gospodarczy – 30 punktów procentowych nadrobionego dystansu wobec starej UE. Ale dziś musimy ostrożnie spojrzeć w przyszłość – mówił dr Piotr Maszczyk. 

W raporcie znalazł się również rozdział poświęcony wpływowi sztucznej inteligencji na gospodarkę. Dr Albert Tomaszewski wskazał, że AI może zwiększyć tempo wzrostu PKB nawet o 5% rocznie, ale pod warunkiem skutecznego wdrażania technologii – zarówno przez firmy, jak i instytucje publiczne. – Firmy podchodzą ostrożnie. Pracownicy często wdrażają AI szybciej niż ich menedżerowie – zauważył dr Albert Tomaszewski. 

Z kolei dr Konrad Walczyk zaprezentował analizę bieżącej koniunktury. W 2024 roku gospodarki regionu wyraźnie zwolniły. W Estonii i Łotwie zanotowano recesję. Zmienność PKB w regionie była dwukrotnie wyższa niż przed pandemią – co wiązano z napięciami geopolitycznymi. Dużym zainteresowaniem cieszyła się także prezentacja dr. Tomasza Wiśniewskiego, który omówił wpływ transformacji energetycznej na wzrost gospodarczy. Zespół badawczy wykazał istnienie statystycznie istotnego związku przyczynowego między udziałem OZE, a rozwojem gospodarczym.

 To bardziej wyprawa wysokogórska aniżeli sprint. Kluczowe jest przygotowanie, wytrwałość i konsekwencja działań

– tłumaczył dr Tomasz Wiśniewski. W raporcie podkreślono też, że wzrost gospodarczy może działać w odwrotnym kierunku – sprzyjać intensyfikacji inwestycji w odnawialne źródła energii. Obecna dynamika transformacji nie przynosi jednak jeszcze mierzalnych efektów w krótkim okresie.

Dr Kamil Gemra zaprezentował analizę reakcji giełd regionu na trzy globalne szoki: pandemię, wojnę w Ukrainie i wybory prezydenckie w USA. Wyniki pokazują, że rynki Europy Środkowo-Wschodniej nie są jednolitym blokiem. Polska i Węgry cechują się większą odpornością na szoki niż kraje bałtyckie, które – z racji geograficznej bliskości zagrożeń – reagowały silnymi spadkami.

Prof. Adam Ambroziak skupił się na roli państwa w zarządzaniu kryzysami – od COVID-19 po politykę amerykańską. Wskazał, że kraje regionu oferowały dużą pomoc publiczną, ale koncentrowała się ona głównie na inwestycjach twardych, z pominięciem wsparcia dla środowiska, B+R i energii.

Zespół prof. Pawła Felisa przyjrzał się wydatkom zbrojeniowym i polityce fiskalnej w czasie konfliktów zbrojnych. W analizie uwzględniono decyzję NATO z 2014 r. o osiągnięciu 2% PKB na obronność do 2024 roku. Autorzy podzielili państwa regionu na cztery grupy w zależności od sposobów finansowania rosnących potrzeb – od podwyżek podatków po ulgi inwestycyjne.

W obszarze zdrowia publicznego głos zabrała prof. Krystyna Poznańska, która przedstawiła analizę efektywności systemów ochrony zdrowia w 11 państwach regionu. Polska znalazła się w grupie krajów o najniższej efektywności – co wynika zarówno z niskich nakładów, jak i niekorzystnych wskaźników zdrowotnych. Czechy, przeciwnie, pozytywnie się wyróżniają.

Podjęto także temat młodego pokolenia. Dr Anita Abramowska-Kmon wskazała, że kraje bałtyckie łączą wysoką aktywność zawodową młodych z ich dramatycznym stanem psychicznym. Najlepszą sytuację zdrowotną mają młodzi w Europie Południowo-Środkowej, ale ich aktywność zawodowa i edukacyjna jest najniższa.

Dojrzałe społeczeństwo dba o to, żeby odpowiednio wspierać młode pokolenie. Tego społeczeństwa nam życzę

– mówiła dr Anita Abramowska-Kmon. 

Raport SGH nie jest klasyczną publikacją akademicką – to narzędzie dla polityki i gospodarki. Celowo zbudowany jako szerokie kompendium, pozostawia odbiorcom przestrzeń do pogłębionych refleksji i dalszych pytań. Takie właśnie było jego założenie podczas otwarcia forum – nie zamykać dyskusji, lecz ją inicjować.

[ZT]173321[/ZT]