O tureckich poselstwach w dawnym Głogowie

Wraz z badaniami na temat przebiegu traktów komunikacyjnych na Ziemi Głogowskiej, regionalista Paweł Łachowski natrafił kilka lat temu na dość interesujący opis poselstwa tureckiego przechodzącego przez Głogów w 1763 roku. Nie było tam za dużo informacji o naszym mieście ale jego uwagę zwróciła specyficzna forma nazwy Głogowa - zniekształconej we wspomnieniach tureckiego posła Ahmeda Resemi Efendiego. Dalsze poszukiwania doprowadziły do "odkrycia" informacji o kolejnym przemarszu przez Głogów legacji poselstwa tureckiego zmierzającej - tak samo jak i pierwsza - do Berlina. Druga wyprawa turecka gościła w mieście nad Odrą w styczniu 1791 roku, co potwierdziły źródła niemieckie jak i tureckie.

Należy dodać, że temat poselstw z tej części świata w Głogowie, był nieznany w dziejach naszego miasta.Nie poruszali tego zarówno przedwojenni historycy głogowscy, jak i powojenni. Dopiero w grudniu 2015 roku, Paweł Łachowski zaprezentował swoje rewelacje podczas wykładu dla mieszkańców Głogowa. Temat więc czekał na swojego odkrywcę. Dlaczego tak długo? Możliwe, że jedną z przyczyn było to, że nie zachowała się do obecnych czasów, żadna z oryginalnych kronik przedstawiających dzieje Głogowa i okolic w czasach nowożytnych. Te, które zachowały się lub znamy je z odpisów, praktycznie nie przekraczają wieku XV i XVI. Inaczej jest w przypadku chociażby pobliskich miejscowości: Sławy, Bojadeł czy Zielonej Góry. W ostatniej z wymienionych krótkie opisy przejazdów poselstwa tureckiego przez winny gród są zamieszczone. Dodatkowym utrudnieniem jest również to, że dogłębne badania historyczne tej tematyki nie należą do prostych.

A kim byli posłowie tureccy przemierzający ziemię głogowską i dlaczego pojawiali się w naszym mieście? Byli przede wszystkim wpływowymi dworzanami i wytrawnymi dyplomatami, związanymi ze stolicą osmańskich sułtanów. W drugiej połowie XVIII wieku władcy Prus szukali sprzymierzeńców w swojej ekspansywnej polityce. Czego przykładem było odbicie z rąk austriackich Habsburgów Śląska, co zresztą nie było przez Wiedeń akceptowane. Fryderyk II oraz jego następca Fryderyk Wilhelm II, zwrócili swoją uwagę na dość egzotycznego potencjalnego partnera, będącego jednocześnie wielowiekowym wrogiem Austrii - Turcję. Nawiązane kontakty dyplomatyczne doprowadziły w początkowej fazie do wysłania do Berlina dwóch wspomnianych wcześniej legacji poselskich, które przechodziły między innym właśnie przez nadodrzańskie miasto.
Dariusz A. Czaja (Towarzystwo Ziemi Głogowskiej)