Porady prawne. Odpowiedzialność za wypadki z autostopowiczami

Radą służy nam Krzysztof Gągół z Kancelarii Adwokackiej znajdującej się przy ul. Hugona Kołłątaja 12 na Starym Mieście w Głogowie.

Przed nami okres letnich wakacji. Wielu z nas wybierze się w tym okresie na długo wyczekiwany wypoczynek. Niektórzy mogą zechcieć podróżować w ich trakcie jako autostopowicze. W tej sytuacji powstaje pytanie o to jak wygląda odpowiedzialność kierowcy za skutki wypadku komunikacyjnego podczas przewożenia osób jadących tzw. "okazją".

Przewóz z grzeczności

Polskie przepisy wyróżniają różne rodzaje pasażerów i ich przewozu. Jednym z nich jest przewóz z grzeczności. Z takim jego typem mamy do czynienia, gdy przewóz realizowany jest bezinteresownie i nieodpłatnie. W języku potocznym taki przewóz określamy mianem tzw. "autostopu".

Odpowiedzialność na zasadzie winy

W przypadku opisanego wyżej przewozu, w razie zaistnienia wypadku drogowego, odpowiedzialność kierowcy względem pasażera będzie oparta na zasadzie winy. Oznacza to, że autostopowicz będzie mógł domagać się odszkodowania od ubezpieczyciela z polisy OC kierującego, o ile wykaże, iż ponosi on winę za spowodowanie wypadku.

Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka

Wyjątek od opisanej wyżej zasady stanowi sytuacja, w której kierowca przewozi nieodpłatnie z grzeczności małoletniego pasażera. W tej sytuacji odpowiedzialność opiera się na zasadzie ryzyka. Wówczas nie ma znaczenia dla odpowiedzialności kierowcy to czy faktycznie ponosi on winę za zaistniałą szkodę. Wystarczający jest fakt, że zaistniała szkoda wynikająca z ruchu jego pojazdu oraz związek między szkodą i ruchem pojazdu. Analogiczny wyjątek zachodzi w odniesieniu do przejazdów realizowanych odpłatnie.

Likwidacja szkody

Polskie prawo wprowadziło obowiązek posiadania ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za skutki wypadków komunikacyjnych. W związku z tym każdy pojazd musi być objęty polisą OC. Takie ubezpieczenie obejmuje również szkody z wypadków z udziałem autostopowiczów. W takim przypadku należy zgłosić szkodę u ubezpieczyciela pojazdu, który przeprowadzi proces jej likwidacji. W razie, gdy poszkodowany nie będzie zgadzał się z przyznanym rodzajem lub wysokością świadczenia, koniecznym stanie się wystąpienie z pozwem o zapłatę zadośćuczynienia i odszkodowania do właściwego sądu. Jego wniesienie wiąże się z koniecznością zapłaty opłaty w wysokości określonej w ustawie o kosztach sądowych.

Odpowiedzialność karna

W niektórych przypadkach, spowodowanie przez kierującego wypadku z udziałem autostopowicza może skutkować odpowiedzialnością karną. Podstawy ku temu zaistnieją w sytuacji, gdy do wypadku dojdzie wskutek naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym, a pasażer dozna obrażeń ciała na okres powyżej 7 dni lub poważniejszych. W tym pierwszym przypadku sprawa podlega karze do 3 lat pozbawienia wolności, a w ostatnim od 6 miesięcy do lat 8.
RED